Het Klimaatakkoord is een banenmachine. Volgens ECN / TNO komen er per saldo 39.000 tot 72.000 voltijdsbanen bij in 2030. Voor elke verloren baan in fossiele sectoren (kolen, olie) komen er zeven klimaatbanen terug. “Het Klimaatakkoord creëert een bloeiende economie, met volop klimaatbanen. Extra inzet is nodig voor (technische) opleidingen, werving en bij- en omscholing. Zo kunnen we de transitie uitvoeren en de werkgelegenheidskansen grijpen. Het is ook belangrijk om werknemers in de fossiele sector een goede toekomst te bieden,” zegt Olof van der Gaag, directeur Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE). De NVDE gaf ECN (part of TNO) opdracht voor het rapport ‘Verkenning werkgelegenheidseffecten van klimaatmaatregelen’, dat op 18 maart verscheen.
In totaal komt er 42.000 tot 78.000 FTE aan nieuwe werkgelegenheid door het klimaatakkoord. Daar tegenover staat een verlies van 6.000 tot 11.000 FTE in de olie- en kolensector. De meeste klimaatbanen zitten in de projectontwikkeling, bijvoorbeeld van duurzame energie en energie-infrastructuur; in de bouw en installatie, bijvoorbeeld voor aardgasvrije gebouwde omgeving; en voor de levering van materiaal en aanvullende diensten voor de energietransitie, ook in mobiliteit. Daarnaast ontstaat er werk voor bediening en onderhoud, maar valt er ook werk weg bij de fossiele energievoorziening.
Het rapport is gebaseerd op het technisch streefbeeld uit de PBL-analyse van september 2018 van het Voorstel voor Hoofdlijnen van een Klimaatakkoord uit juli 2018. Dit streefbeeld is voldoende om de doelen te halen en is daarmee een goede basis. De discussie gaat vooral nog over de maatregelen om daar te komen. De doorrekening van het Ontwerp-Klimaatakkoord van 13 maart 2019 laat zien dat we dicht in de buurt komen van dit streefbeeld wanneer de afspraken voldoende worden uitgewerkt. De eventuele extra effecten van bepaalde beleidsmaatregelen zijn niet onderzocht. De NVDE verwacht niet dat dit een substantieel ander beeld zou geven voor de totale werkgelegenheid, omdat de effecten van de technische maatregelen al zijn verwerkt en het positieve effect op de werkgelegenheid zo groot is.
Figuur 1 Indicatie van de werkgelegenheid in 2030 op basis van streefbeelden. (voltijdsbanen)
‘Het klimaatakkoord is een grote kans voor de Nederlandse economie en de werkgelegenheid. Tegelijkertijd hebben veel bedrijven in onze sector nu al grote moeite om voldoende mensen te vinden: energiebedrijven, netbeheerders, projectontwikkelaars, isolatiebedrijven en installateurs van zonnepanelen en warmtepompen. Daarom moeten we investeren in de invulling van die klimaatbanen en daarbij een goede toekomst bieden aan mensen die hun baan in de fossiele sector verliezen’ aldus Olof van der Gaag.
Voorzitter Doekle Terpstra van ondernemersorganisatie Techniek Nederland: ‘We hebben véél meer technici nodig met green skills. Die kunnen we alleen opleiden als er meer aandacht en geld komt voor het technisch beroepsonderwijs. Wij bieden mensen die hun baan kwijtraken graag een nieuwe start in de groene, duurzame economie. Als je de overstap maakt naar de technische sector, levert je dat gegarandeerd werk op. Met een vast contract, géén flexbaan.’
De studie van ECN is een partiële analyse, dat wil zeggen dat de doorwerking van klimaatmaatregelen op de nationale economie als geheel niet is verkend. Op korte en middellange termijn (2030) zijn de effecten van het klimaatakkoord op de werkgelegenheid per saldo echter zeker positief, omdat bestedingen in klimaatmaatregelen relatief arbeidsintensief zijn en relatief veel in Nederland plaatsvinden.*
* Deze alinea is op 13 november 2019 aan dit bericht toegevoegd, naar aanleiding van een update van de samenvatting in het rapport van ECN (part of TNO).
Naar het TNO rapport Verkenning werkgelegenheidseffecten klimaatmaatregelen:
TNO 2019 P10369 Verkenning werkgelegenheidseffecten klimaatmaatregelen