De hoeveelheid groene stroom in Nederland is niet vraag- maar aanbod-gestuurd. Dat betekent volgens Olof van der Gaag, directeur NVDE, dat het voor het klimaat niet veel uitmaakt bij wie die stroom landt. Hij schreef onderstaand opinieartikel voor Energie Podium.
“Het is wel duidelijk dat Nederland nog niet genoeg groene stroom heeft voor iedereen”
Toch hadden sommigen al een gietertje met azijn klaar staan. Belangrijk kritiekpunt is dat een deel van de stroom naar een groot datacenter van Microsoft zou gaan. Nog even los van het feit dat onze ‘Corona-economie’ mede kan draaien dankzij die datacenters: we juichen het toch juist toe als bedrijven groene energie kopen? Vanouds ziet de milieubeweging dat als een teken van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Nu suggereren sommigen dat Microsoft de stroom afpakt van de omwonenden. Wat evident niet zo is: Er zijn in de verste verte geen 370.000 huishoudens in de omgeving. Het is wel duidelijk dat Nederland nog niet genoeg groene stroom heeft voor iedereen (om over andere groene energiedragers maar even te zwijgen).
Hoe kan groene stroom meer gaan lijken op een ‘normale markt’, waar meer vraag leidt tot meer aanbod? Hoe kan die vraag worden bevorderd? De snel dalende kosten voor zon- en windprojecten zijn daarbij een belangrijke kans, maar dit is niet genoeg. De prijzen van zon- en windstroom dalen namelijk mee met de toename van het aanbod. Bovendien zitten er ‘gaten’ in het aanbod omdat het nog niemand is gelukt de zon en de wind aan te zetten wanneer het de stroomklanten goed uitkomt. Dit is alleen op te lossen met nieuw overheidsbeleid, dat niet alleen stuurt op aanbod, maar op verduurzaming van het hele energiesysteem.
“In nieuwe fase energietransitie is flexibiliteit en verduurzaming van het hele systeem essentieel”
Ondertussen kunnen met name grote stroomklanten daar wel aan bijdragen. In de ‘eerste fase’ van de energietransitie hielpen grote stroomklanten al om meer aanbod tot stand te brengen, met name door het afsluiten van langjarige stroomcontracten (PPA’s), zoals de bijvoorbeeld de NS heeft gedaan.
Op jaarbasis zijn deze bedrijven ‘100% groen’, op uurbasis minder dan de helft. In de nieuwe fase van de energietransitie is flexibiliteit en verduurzaming van het hele systeem essentieel. Hoe kunnen zakelijke stroomcontracten in die fase helpen? Ik zie zelf de volgende ‘ranking’ van opties voor stroomcontracten:
0. Grijze stroom. Bijdrage aan de transitie: geen.
1. Groene stroom op basis van Europese Garanties van Oorsprong (GvO’s). Bijdrage aan de transitie: minimaal.
2. Groene stroom obv Nederlandse GvO’s. Bijdrage aan de transitie: iets meer.
3. Groene stroom obv Nederlandse PPA’s + GvO’s. Bijdrage aan de transitie: serieus.
4. Realtime groene stroom: voorgaande plus realtime koppeling met hernieuwbare opwek. Bijdrage aan de transitie: groot.
5. Realtime koppeling met hernieuwbare opwek + flexibele vraag (afname aanpassen aan zon en wind). Bijdrage aan de transitie: zeer groot.
Bonuspunten kunnen bedrijven nog verdienen door bijvoorbeeld:
- Ook zelf opweklocaties aan te bieden;
- Daarbij ook nog omwonenden te betrekken;
- Medewerkers en/ of klanten mee te nemen in het contract.
De eerste pioniers werken nu aan deze ‘next level’ groene-stroomcontracten. Om bij dezelfde spelers te blijven: Microsoft en Vattenfall doen dit al in Zweden
Google wil dit wereldwijd voor al hun stroomverbruik gaan doen. Dergelijke stroomcontracten helpen de komst van vernieuwende projecten, zoals deze combinatie van zon, wind en batterijen
Grote stroomklanten kunnen hieraan bijdragen door hoog in deze ranking te gaan zitten. Zij hebben daar ook zelf voordeel van. Ze zijn verzekerd van levering en kunnen een aantal dure ‘pieken’ uit hun inkoop wegnemen. Bovendien helpt het ze om maatschappelijk zichtbaar te maken dat ze niet schaarse stroom ‘wegkapen’ maar juist bijdragen aan de komst van meer groene stroom.
Gepubliceerd door Energie Podium op 7 oktober 2020. lees hier