De zogenaamde ‘contingentenaanpak’ kan helpen om grote aantallen bestaande woningen te verduurzamen. Dat is nodig ook, want partijen beloofden in het Klimaatakkoord om maar liefst 3,4 Mton CO2 te reduceren en anderhalf miljoen bestaande woningen voor 2030 te verduurzamen. Dat gaat grotendeels via de wijkaanpak, waarbij een hele wijk wordt aangesloten op een alternatief voor aardgas. Maar hoe pakken we al die huizen aan die voorlopig niet onder een wijkaanpak vallen, en die niet zelf de weg naar subsidies en aanbod weten te vinden? Het nieuwste buzzword is de contingentenaanpak: vraagbundeling van gelijksoortige woningen die niet in één wijk staan. De NVDE vroeg TNO, Winst uit je woning en RC panels hoe dit kan werken.
Via de contingentenaanpak wordt gekeken naar het opschalen van verduurzaming op natuurlijke momenten, zoals verhuizing, verbouwing of het vervangen van de CV-ketel. Het onderzoek dat Ecorys deed (link) naar de betaalbaarheid van de energietransitie in de Gebouwde Omgeving maakt duidelijk dat dit spoor een belangrijke bijdrage levert aan het doel van 3,4 Mton CO2 reductie.
Het idee van de contingentenaanpak is dat gelijksoortige woningen die niet in één wijk staan, gebundeld worden en daardoor sneller en goedkoper geïsoleerd en duurzaam verwarmd kunnen worden. Door af te stappen van de huis-voor-huis benadering kan versnelling gerealiseerd worden. Het bruist in Nederland van de ideeën hoe dat zou kunnen werken. De NVDE vroeg drie organisaties om hun visie op een contingentenaanpak die verduurzaming een extra duw geeft.
“Elke woning is anders, elke eigenaar of bewoner maakt zijn eigen afwegingen”
Sten de Wit, TNO: “Elke woning is anders, elke eigenaar of bewoner maakt zijn eigen afwegingen: “verduurzaming is maatwerk” is een veelgehoord beeld. En maatwerk is duur. Maar op 7 miljoen woningen in Nederland zijn er grote groepen (contingenten) woningen te vormen waar specifieke, bewezen verduurzamingsoplossingen seriematig op kunnen worden toegepast. De kunst is deze woningen te vinden en te bundelen. Dat is de kern van de contingentenaanpak, waarmee verduurzaming schaal krijgt, en sneller, efficiënter en goedkoper kan worden.”
“Woningeigenaren nemen de meeste verduurzamingsmaatregelen juist bij voorkeur zelfstandig”
Lieven Andringa, Winst uit je woning: “In de afgelopen tien jaar hebben wij geleerd dat woningeigenaren de meeste verduurzamingsmaatregelen juist bij voorkeur zelfstandig nemen. Voor de aanschaf van isolatieglas, kozijnen, zonnepanelen, ventilatie of vloer-, spouw-, of dakisolatie is de wijk als ‘gesprekspartner’ niet de meest logische. Investeringen in deze maatregelen betreffen immers een individuele keuze van de woningeigenaar. Een gesprek tussen woningeigenaar en een expert over concrete offertes op maat is voor veel maatregelen effectiever (en goedkoper) dan een gesprek tussen wijkbewoners onderling.
De schaalvoordelen van vraagbundeling -per maatregel- op het niveau van meerdere gemeenten of provincies zijn enorm veel groter dan bij vraagbundeling in één wijk. Gemeenten kunnen de energietransitie helpen versnellen, als ze in hun Transitievisie én Uitvoeringsplannen rekening houden met de schaal waarop specifieke maatregelen het best ‘verkocht’ kunnen worden. Het is goed als ze zich afvragen of de wijk óf de individuele woningeigenaar hiervoor het beste aanspreekpunt is.”
“Op dit moment worden er méér woningen aardgasvrij (of-ready) gemaakt buiten de wijkaanpak dan erbinnen”
Lianda Sjerps-Koomen, Rc Panels: “Op dit moment worden er méér woningen aardgasvrij (of-ready) gemaakt buiten de wijkaanpak dan erbinnen. Dat kan ook prima: sterker nog, dan kun je de ingreep doen op het moment dat de woningen aan renovatie toe zijn. Dat scheelt geld en gedoe. Met een industriële aanpak kun je snel en comfortabel die woningen geschikt maken voor elke duurzame warmtebron. En meteen het uiterlijk een boost geven. Er is namelijk heel veel variatie die met handwerk onbetaalbaar zou zijn. Dit kan op maat, in een gestandaardiseerd proces. Het biedt ook kansen in kosten en versnelling door meer woningen aan te pakken zonder dat die in dezelfde wijk hoeven te staan.”