De meerderheid van de Nederlandse boeren merkt de effecten van klimaatverandering op hun bedrijf. Ruim de helft van de boeren overweegt te investeren in duurzame energie, om daarmee kosten te besparen, minder afhankelijk te zijn van fluctuerende energieprijzen en als aanvullend verdienmodel. Dit blijkt uit een enquête van Nieuwe Oogst onder bijna 1300 boeren en agrarische bedrijven in opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE).

“Veel boeren merken dat hun bedrijf verandert en ondernemen actie om hun bedrijf aan te passen. Ik ben blij dat zoveel boeren ook kansen zien om hun bedrijf te versterken met duurzame energie en -besparing. Er zijn mooie kansen voor samenwerking tussen boeren en de duurzame energiesector. Het is belangrijk dat de overheid meehelpt om belemmeringen weg te nemen, zodat boeren deze bijdrage aan de energietransitie volop kunnen leveren,” zegt Olof van der Gaag, voorzitter NVDE.

Klimaateffect
Voedselproductie en het klimaat zijn nauw met elkaar verbonden. Meer dan de helft (52%) van de respondenten merkt de effecten van klimaatverandering binnen het eigen bedrijf of het bedrijf waarbinnen zij werkzaam zijn. ‘Vaker en langer te droog’ wordt daarbij het vaakst genoemd (86%), gevolgd door ‘het is vaker een periode te nat’ (56%) en ‘schade door hitte’ (46%). Het KNMI liet vorige week in verschillende scenario’s zien dat de kans hierop alleen maar toeneemt.

“Boeren zijn afhankelijk van de natuur en hun omgeving voor voedselproductie. Daarom hebben én voelen zij ook de verantwoordelijkheid om te werken aan de klimaatdoelen. De agrarische sector levert al een forse bijdrage aan de productie van duurzame energie. De waardering voor de jarenlange inzet komt nog niet terug in klimaatbeleid. Gunstigere randvoorwaarden en het wegnemen van belemmeringen kunnen boeren en tuinders stimuleren hier nóg meer in te investeren”, aldus Edwin Michiels, portefeuillehouder Natuur, Klimaat en Energie bij LTO.

Duurzame energie en besparing
57 Procent van de boeren overweegt om te investeren in duurzame energie. Deze groep wordt gedreven door verschillende redenen. Zo speelt bij het merendeel van de boeren kostenbesparing een rol (68%). In het verlengde daarvan gaven boeren aan minder afhankelijk te willen zijn van de fluctuerende energieprijzen (47%). Verder ziet 40 procent van de boeren het opwekken van duurzame energie als een aanvullend verdienmodel en 31 procent doet dit om bij te dragen aan het verminderen van klimaatverandering.

Jan Vos, voorzitter NWEA: “Het is goed om te zien dat de meeste boeren graag willen en dat wind als één van de meest positieve opties gezien wordt. Wat ons betreft is dat ook logisch. Nederland is een fantastisch windland en wind op land is de goedkoopste en betrouwbaarste optie.”
“Driekwart van de boeren past al zonne-energie op daken toe op hun bedrijf. Dat is spectaculair veel. En er is interesse in meer. Bijna 20 procent heeft interesse in het toepassen van zonne-energie in combinatie met akkerbouw, fruitteelt of het houden van vee. Super goed, we staan ervoor in de startblokken.” aldus Wijnand van Hooff, directeur van Holland Solar.

Naast het opwekken van duurzame energie, is ook energiebesparing in trek bij boeren. Meer dan 70 procent gaf aan de komende vijf jaar in te zetten op energiebesparing. Driekwart van de agrariërs geeft aan te willen investeren in zuinigere apparaten, verlichting en installaties.

Belemmeringen
Het merendeel van de boeren (66%) ziet nog wel belemmeringen voor het toepassen van duurzame energie en energiebesparing binnen het bedrijf. Meer dan zeventig procent vindt het overheidsbeleid te onvoorspelbaar. Verder pleit 61 procent voor een gerichte en snellere uitbreiding van het elektriciteitsnet om netcongestie te voorkomen. Bijna veertig procent vindt dat de vergunningverlening te traag gaat. Ook veertig procent noemt de onzekerheden over de opbrengst van duurzame energie als belemmering.

Deze wensen en zorgen van boeren lijken sterk op die van andere ondernemers. Het is van groot belang dat de nieuwe regering een duidelijke koers kiest, met oa snelle vergunningen en voldoende zekerheid voor bedrijven om grote investeringen te doen in onzekere tijden.

De rapportage van het onderzoek onder agrariërs vindt u hier: Nieuwe Oogst Opiniepanel Duurzame energie_okt 2023