De warmtepomp is een vreedzaam anti-tankwapen voor Nederlandse huishoudens: exit Russisch gas, exit miljarden euro’s voor de oorlogskas en tanks van Poetin. Met een warmtepomp heb je minder zorgen over je energierekening. De warmtepomp haalt warmte uit de lucht of de bodem en die energie hoef je niet te betalen. De investering verdient zich binnen enkele jaren terug en de overheid ondersteunt dit ruimhartig: met 30% subsidie voor iedereen en renteloze leningen voor mensen met een laag inkomen.

Geen wonder dat ruim 100.000 Nederlanders afgelopen jaar een warmtepomp kochten. En gelukkig gebeurt dat niet alleen in Nederland: in heel Europa brak de warmtepomp door, met zo’n drie miljoen verkochte exemplaren. Alle warmtepompen in Europa bespaarden samen ongeveer evenveel aardgas als het Nederlandse gasverbruik in 2022. Dat scheelt meer CO2-uitstoot dan de totale uitstoot van Zweden. En over Zweden gesproken: ruim de helft van de Zweden heeft een warmtepomp. Die doet het uitstekend, ook in een kouder land. Heja (hup) warmtepomp dus!

Tegelijkertijd belast de productie van de warmtepomp het milieu natuurlijk ook: ze groeien niet aan de boom maar komen uit de fabriek. Die fabrieken hebben energie en grondstoffen nodig. Dat geldt voor veel oplossingen voor de energietransitie: zonnepanelen, windmolens, elektrische auto’s, isolatiemateriaal, ledlampen, enzovoort. Dat is geen reden om ermee te stoppen: ze besparen tijdens hun levensduur veel meer vervuiling dan de productie kost.

De energie van de productie is binnen enkele maanden tot enkele jaren ’terugverdiend’. En dat gaat steeds sneller: de producten worden beter, dus ze besparen meer fossiele energie. En de productie wordt schoner, dus ze kosten minder fossiele energie. Zo krijg je een steeds duurzamer energiesysteem, met steeds duurzamer apparaten die het systeem verder verduurzamen.

Al doende leert men

De grondstoffen verdienen extra aandacht. Veel materialen worden al gerecycled, maar het kan beter. Juist doordat de markt voor warmtepompen snel groeit, geldt ’al doende leert men’. Bedrijven verbeteren hun producten als er veel vraag naar is. We hebben afgelopen jaar bovendien een dure les geleerd: we zijn veel te afhankelijk van dubieuze landen voor zoiets wezenlijks als onze energievoorziening.

De energietransitie maakt ons veel minder afhankelijk: de warmtepomp is een vrijheidspomp, elke windmolen is een middelvinger naar Poetin. Wanneer ze er eenmaal staan, hebben we onze energieproductie 15 tot 30 jaar in eigen handen. Maar voor de grondstoffen zijn we nog erg afhankelijk van andere landen. Laten we daarom maximaal inzetten op zuiniger gebruik van die grondstoffen, op recycling en op de ontwikkeling van alternatieve grondstoffen, bij voorkeur uit Europa. Dat is beter voor het milieu en voorkomt dat we een speelbal worden van andere landen.

De warmtepomp helpt ons uitstekend de winter door en heeft tal van voordelen: voor het klimaat, voor onze onafhankelijkheid en voor een betaalbare energierekening. Tegelijkertijd snap ik dat consumenten willen weten hoe het zit met de productie. Het zou goed zijn als er één indicator komt voor de hele levensduur: de productie, het gebruik en het hergebruik van de materialen. Dan is in één oogopslag duidelijk hoeveel beter een warmtepomp is dan een cv-ketel en zie je ook welke warmtepomp het beste scoort.

Dit opinieartikel verscheen in De Telegraaf.