Waar kunnen we ruimte vinden voor windmolens? Die vraag houdt de gemoederen vaak bezig onder partijen die werken aan de energietransitie. Daarom is het goed om te weten: om hoeveel windmolens gaat het nu eigenlijk? De NVDE gaat op onderzoek uit, met hulp van NWEA.

Drie scenario’s

Over dertig jaar moet de energietransitie afgerond zijn. Hoe de Nederlandse energievoorziening er dan uit ziet, hangt af van de politieke en technologische ontwikkelingen. In elk geval is duidelijk dat elektriciteit veel efficiënter werkt. Zo rijdt een elektrische auto met dezelfde hoeveelheid energie vijf keer zo ver als een conventionele auto. Als we dus meer elektriciteit gebruiken, wordt de totale energievraag juist minder. Er zijn verschillende scenario’s, met verschillende mate van elektrificatie. Laten we voor deze factcheck drie ambitieuze scenario’s, die uitgaan van veel windenergie, onder de loep nemen.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft onderzoek gedaan naar verschillende manieren om de klimaatdoelen te halen. In het meest vergaande scenario verwacht het PBL in 2050 maximaal 75 gigawatt (GW) aan windenergiecapaciteit op de Noordzee en 11 GW op land: zo’n 9.500 windmolens op zee en 2.750 op land (ter vergelijking: momenteel staan er circa 2.300 windturbines op land). Daarmee kan jaarlijks 1.400 petajoule (PJ) aan energie geproduceerd worden: dat is 3,5 keer zo veel als de huidige jaarlijkse elektriciteitsopwekking in Nederland. De vraag naar elektriciteit zal groeien, doordat de industrie, mobiliteitssector en gebouwde omgeving omschakelen van fossiele energie naar duurzaam opgewekte stroom. In 2050 moet alle energie duurzaam worden opgewekt.

In de studie ‘Klimaat, Energie, Ruimte’ van o.a. Wageningen UR wordt de potentie van wind op land en op zee berekend. Aan de hand daarvan krijgen we een beeld van de ordegrootte van het aantal benodigde windturbines op land en op zee. Volgens dit onderzoek is in Nederland ruimte voor circa 17 GW windenergie op land en 36 – 54 GW windenergie op zee. Met de grootte van de windmolens die vandaag de dag geïnstalleerd worden, komt dat neer op 4.250 windmolens op land en hooguit 6.750 windmolens op zee.

Tot slot heeft Urgenda een ambitieus plan gemaakt waarmee in 2030 al 100 procent hernieuwbare energie kan worden opgewekt. In 2030 staat er 11 GW windenergie op land en 30 GW windenergie op zee volgens dit plan. Kortom, 2.750 stuks op land en 3.750 windmolens op zee.

Reken met deze tool zelf uit hoeveel elektriciteit een windturbine op land of zee opwekt. Er wordt een gemiddeld vermogen van 4 MW en 8 MW aangenomen voor windturbines op respectievelijk land en zee. Dit komt overeen met het vermogen van windturbines die vandaag de dag geïnstalleerd worden. Het feit dat het vermogen van windturbines jaarlijks nog groeit, wordt in deze berekeningen nog niet meegenomen.

Conclusie

De schattingen van het aantal benodigde windmolens op land lopen uiteen van 2.000 tot 4.250 stuks in 2050. Dat zijn er hooguit twee keer zoveel als de 2.300 die er nu in Nederland staan. Door bestaande windmolens te upgraden en om te bouwen kan het aantal te plaatsen windmolens bovendien beperkt worden.

Op zee lopen de schattingen verder uiteen: van 3.750 tot 9.500. Overigens wordt van windmolens op zee verwacht dat deze in de nabije toekomst nog een stuk groter kunnen worden, waardoor er minder nodig zijn. Het PBL toonde onlangs in de studie ‘De toekomst van de Noordzee’ aan dat er met 60 GW wind op zee nog driekwart van de Nederlandse Noordzee onbebouwd blijft.