Meewerken aan flexibelere vraag en aanbod van elektriciteit, zodat het net niet overbelast raakt. Nederlanders werken er graag aan mee. Zolang het niet al te veel moeite kost. Een proef in Heerhugowaard met volledige automatische slimme apparaten bleek succesvol.

200 huishoudens in de Noord-Hollandse gemeente deden mee aan de slimme energieproeftuin ‘EnergieKoplopers’ van netwerkbedrijf Alliander en energiebedrijf Essent. Ze waren een jaar lang aangesloten op een energiesysteem dat met een slim apparaat in huis, zoals een elektrische boiler, communiceerde.Het energiesysteem voorspelde de vraag en aanbod van elektriciteit en hoeveel flexibiliteit nodig was om die op elkaar af te stemmen.

Geen overbelast net

Zo nemen pieken in energievraag en –aanbod af. De deelnemende huishoudens leverden hun flexibiliteit aan de Aggregator van Essent via hun slimme apparaten, en kregen hier een vergoeding voor. Essent gebruikte deze flexibiliteit om pieken in het elektriciteitsnet te reduceren. Bijvoorbeeld door overdag overvloedige zonne-energie te gebruiken om water in elektrische boilers te verwarmen, die de huishoudens ’s avonds, als er minder zonne-energie is, konden gebruiken om te douchen. Het resultaat hiervan was dat het net niet overbelast raakte, waardoor vijftien, gesimuleerde stroomstoringen werden voorkomen.

Het project heeft interessante consumenteninzichten opgeleverd. Allereerst dat huishoudens openstaan voor flexibele energiesystemen. Ze werkten hier graag aan mee, zolang het hen geen moeite kostte. De proef toonde aan dat huishoudens hun gedrag niet hoeven aan te passen om bij te dragen aan een duurzaam energiesysteem. De slimme apparaten werden volledig automatisch aangestuurd, waardoor huishoudens niets hoefden te doen. De deelnemers waren blij met deze aanpak: nagenoeg alle huishoudens (85%) gaven aan een goed gevoel te krijgen door via hun slimme apparaat bij te dragen aan een duurzame energievoorziening. Driekwart (72%) van de deelnemers vond het gemakkelijk dat hun slimme apparaat automatisch werd aangestuurd, omdat zij er zo zelf geen moeite voor hoeft te doen.

Flexibiliteitsmarkt

De flexibiliteit van de huishoudens werd door de Aggregator verhandeld op een aparte markt voor flexibiliteit. Hiervoor werd het marktmodel van het Universal Smart Energy Framework (USEF) toegepast. Het project heeft aangetoond dat een flexibiliteitsmarkt goed werkt in de praktijk: het helpt om toekomstige problemen in het energiesysteem te voorkomen, en creëert waarde voor de deelnemende partijen.

Initiatiefnemers

Naast de 200 huishoudens namen Alliander, Essent, IBM, ICT Group,  NRG031 en de Gemeente Heerhugowaard deel aan de proeftuin. Het project is met subsidie van het Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN) van de overheid gerealiseerd. De uitkomsten van het onderzoek worden gebruikt om inzicht te krijgen hoe met flexibel energiegebruik duurzame energie kan groeien, het elektriciteitsnet tegen zo laag mogelijke kosten betrouwbaar kan blijven en hoeveel dit kan opleveren voor huishoudens.

Lees het eindrapport van de proeftuin.