Martin van Sleeuwen, CFO van Greenchoice, zit sinds december 2019 in het bestuur van de NVDE. “Woorden omzetten in actie” ziet hij als zijn belangrijkste rol. “Het is niet meer de vraag of de samenleving wil verduurzamen. Dat kantelpunt zijn we voorbij. Maar we moeten nu wel dingen gaan doen in plaats van er alleen over praten.” Hij is vooral blij dat de NVDE zorgt dat ook partijen met mogelijk tegengestelde belangen constructief met elkaar in gesprek gaan en blijven.
Wat trekt u aan in het bestuurslidmaatschap van de NVDE?
“Ik werk nu zo’n vijftien jaar in de energiesector. Ik heb grote veranderingen gezien, zoals de liberalisering en de splitsing in energiebedrijven en netbeheerders. We zitten nu middenin de energietransitie. Dat vormt nu de kern van de strategie van Greenchoice, én van de NVDE. Daarom is het heel interessant om nu een onderdeel van het NVDE-bestuur te zijn. De energieleveranciers zitten per toerbeurt in het bestuur. Ik ben blij dat ik dat nu vanuit Greenchoice kan doen.”
Wat zijn de belangrijkste punten die u in wilt brengen in het bestuur?
“Mijn rol in het bestuur zal vooral zijn om woorden om te zetten in actie. Ik vind het nieuwe beleidsplan daar een heel goede basis voor bieden. Tien jaar geleden was het nog de vraag of de samenleving wilde verduurzamen. Dat kantelpunt zijn we nu wel voorbij. Het tegengaan van klimaatverandering is een enorm vraagstuk, met doelstellingen en uitdagingen die best ver in de tijd liggen. Daar kom je uiteindelijk door nu stappen te zetten. We hoeven het niet in één keer op te lossen, dus kleine stappen vandaag helpen ook. Maar wel met het einddoel in het achterhoofd.”
Wat doet de NVDE tot nu toe goed en wat kan nog beter?
“De NVDE laat veel partijen met elkaar praten en verenigd hen, deels ook letterlijk binnen de vereniging. Dat is een belangrijke rol. Van een afstandje gezien zitten er partijen in de NVDE die best eens tegengestelde belangen hebben. Door te zorgen dat zij constructief in gesprek gaan, heeft de NVDE veel tractie gemaakt. Bijvoorbeeld bij de netaansluitingen voor zonprojecten. Daar zijn de kosten en de tijdsdruk hoog. De NVDE speelt hierin een belangrijke rol. Dat opzoeken van de dialoog is de bestaansreden van de NVDE. Ik weet nog niet precies wat beter kan. Misschien de bekendheid van de NVDE buiten de energiesector, al snap ik wel dat dat niet de primaire doelgroep is.”
Het doel is om naar 35 TWh hernieuwbare elektriciteitsproductie op land te gaan. Welke kansen ziet u voor Greenchoice om hierin investeringen te doen?
“Het is een enorme opgave. Greenchoice investeert sinds 2014 actiever dan daarvoor in wind en zon. De opwek via onze dochter KiesZon is de afgelopen jaren iedere keer weer verdubbeld. We werken al lang samen met energiecoöperaties. Daarin hebben we diverse rollen, van initiator of mede-eigenaar tot afnemer van de stroom. Zorgen maak ik me wel over de complexiteit in de vergunningensfeer. Vorige maand kende de Raad van State de vergunning van een project in Limburg onherroepelijk toe. Die was lange tijd onzeker geweest. Dat kost veel tijd en energie; je moet doorzettingsvermogen hebben. Het doel is om 35 TWh voor 2030 te halen. Dat klinkt ver weg, maar dit soort trajecten duren lang. We moeten op tijd beginnen om het te halen. De regionale energiestrategieën (RES) gaan zoekgebieden aangeven waar je deze projecten kunt realiseren. Het blijft echter lastig om de juiste afwegingen te maken. Er is een stevige executiekracht nodig om de duurzame opwek echt te realiseren. Alleen plannen bedenken is niet zo moeilijk, realisatie op basis van economische haalbaarheid wel. Soms werkt de politiek daarin mee en soms niet. Het is belangrijk dat het Klimaatakkoord er nu ligt als stip op de horizon.”
Wat is uw visie op de verduurzaming van de gebouwde omgeving? Hoe verleid je eigenaar-bewoners om te kiezen voor duurzame warmte?
“Ja, dat is een lastige. De woningcorporaties, vastgoedpartijen en banken pakken de verduurzaming wel op. Zij hebben belang bij een trekkersrol. Voor eigenaar-bewoners is dat moeilijker. Greenchoice biedt haar klanten inzichtdiensten en producten als zonnepanelen en warmtepompen. Dat helpt deels. Het lastige is dat een goede oplossing op het gebied van isolatie of een warmtepomp vaak specifiek is. De bewoner heeft gericht advies nodig, maar is niet altijd bereid om daarvoor te betalen. Dan heb je kans dat hij kiest voor deeloplossingen die elkaar op den duur tegenwerken, waardoor hij achteraf spijt krijgt. Advies is cruciaal om stapsgewijs je huis te verduurzamen. Niet elke klant is bereid als voorloper te fungeren en innovatieve toepassingen te benutten die zich nog moeten bewijzen. Wij proberen ons eigen klantportfolio te helpen de juiste keuzes te maken en werken nauw samen met diverse partners om dit te bereiken. In december heeft Greenchoice Huismerk Energie overgenomen en vorig jaar Qurrent, en bedient nu ruim 600.000 klanten. Ons bereik is dus flink gegroeid de laatste jaren.”
Hoe draagt Greenchoice bij aan elektrificatie: vraagsectoren laten omschakelen van gas of olie naar schone elektriciteit?
“Op de korte termijn is elektrisch rijden de meest voor de hand liggende oplossing voor verdere elektrificatie. Er zijn geen omzetverliezen bij een elektrische auto ten opzichte van een regulier verbrandingsvoertuig. Batterijen worden steeds efficiënter en goedkoper en ze kunnen worden hergebruikt. Er zal een recyclemarkt van batterijen ontstaan. Het wordt een vliegwiel; er gaat wat gebeuren de komende jaren, verwacht ik.
Vraagsturing vanuit de industrie is niet het segment waar Greenchoice zich op dit moment op richt. MKB, het middensegment en overheden zijn meer onze markt. Als het prijsverschil tussen fossiel en duurzame elektriciteit nog kleiner wordt, zal ook de industrie om gaan. Energiekosten zijn daar een heel grote kostenpost. We hebben allemaal veel geïnvesteerd in duurzame energie, waardoor het prijsverschil tussen grijs en groen kleiner zal worden, verwacht ik. Vanuit de NVDE moet iedereen zijn rol pakken. Er zijn technische oplossingen en partijen, zoals grote installateurs, nodig om industriële bedrijven uiteindelijk stapsgewijs van het gas af te helpen.”
Hoe krijgt Greenchoice het voor elkaar om zo onderscheidend en deskundig te zijn in de discussies met de overheid over hervorming van de salderingsregeling en van de postcoderoosregeling?
“Vanuit de klantgroep die wij van het begin af aan al bedienen, zijn deze regelingen heel belangrijk. Onze klanten verwachten dat wij er actief mee bezig zijn en dat we kunnen uitleggen wat de impact voor hen is. Vragen van klanten hierover kun je niet afdoen met een kort telefoontje. Daar nemen we de tijd voor. Bovendien ondersteunen we veel lokale, coöperatieve projecten. Dit is precies onze strategie: van onderop de energietransitie aanjagen samen met onze klanten.”
Greenchoice heeft een duidelijk groen profiel; tegelijk is het natuurlijk ook gewoon een bedrijf waar een boterham moet worden verdiend. Wat merkt u als financieel directeur van mogelijk spanning tussen deze twee punten?
“Die spanning valt in de praktijk mee. We zijn in staat om op een creatieve manier naar businesscases te kijken. We zijn een bedrijf dat zich honderd procent richt op duurzame energie, maar er moet wel geld verdiend worden, anders ben je ook niet duurzaam bezig. Wij nemen investeringsbeslissingen op basis van bepaalde ratio’s. Als een investering niet aan de eisen voldoet, doen we het niet. Als wij niet de geschikte partij zijn, dan betrekken we andere partijen, met een ander risicoprofiel of om risico’s te delen. Transparantie bieden in opbrengsten, kosten en risico’s is heel belangrijk als je veel in partnerships samenwerkt, zoals wij doen. Samen kom je een stuk verder dan alleen. Ik denk dat wij ons daar ook in onderscheiden”
Financiële implicaties en kosteneffectiviteit zijn erg belangrijk gebleken in de vormgeving van het Klimaatakkoord. Hoe verhoudt dit zich tot het feit dat we ook gewoon een reductiedoel moeten halen?
“Het is goed om op kosteneffectiviteit in te zetten. Er is niks mis met gezonde concurrentie. Maar het moet niet beteken dat je besluiten vertraagt. We hebben met zijn allen het Klimaatakkoord getekend en dan moeten we er ook voor gaan. Bij succesmomenten staat iedereen te juichen, bijvoorbeeld als windenergie op zee geen subsidie meer nodig heeft. Bij tegenvallers ontstaat er vaak nog een verwijtende sfeer. Kosteneffectiviteit is goed, maar soms is een oplossing misschien in een bepaalde periode iets minder kosteneffectief om daarna terug te komen op een gezond niveau. We moeten daar dan even doorheen om innovatieve oplossingen een kans te geven.”
Hoe duurzaam woont en reist u zelf?
“Ik ben ruim tien jaar geleden in een jaren dertig woning gaan wonen en die zijn over het algemeen niet heel duurzaam. Ik had het verbruik van de vorige bewoners niet heel goed gecheckt en ik schrok er enorm van. We hebben stapsgewijs verduurzaamd, te beginnen bij besparen, door de thermostaat een graadje lager te zetten en dekentjes op de bank te leggen. We hebben de spouwmuren en de kap geïsoleerd, een hybride warmtepomp geïnstalleerd en dubbel glas genomen waar dat mag. Inmiddels liggen er ook al een aantal jaren 17 zonnepanelen op het dak. We hebben advies gekregen wat we als eerste, als tweede en daarna konden doen om ons verbruik naar beneden te brengen. Daar zijn we al tien jaar mee bezig. Iedere keer als we iets willen aanpassen, kijken we hoe dat op een duurzame manier kan. Dat is voor veel mensen een mogelijkheid, niet alles hoeft ineens.
Ik woon relatief ver van mijn werk en ik heb een flexibel reisschema. Ik heb helaas niet de mogelijkheid om met het openbaar vervoer naar kantoor te gaan, ondanks dat wij midden in Rotterdam bij het Centraal Station zitten. Ik heb nu nog beperkt elektrisch bereik maar dit jaar stap ik over op honderd procent elektrisch.”