De NVDE en Talent voor Transitie organiseerden op 7 maart het webinar Energierechtvaardigheid. Kijk hier het webinar in zijn volledigheid terug. Olof van der Gaag trapte het webinar af met vijf voorbeelden van energierechtvaardigheid die hij ziet in zijn werk als voorzitter van de NVDE:

• Energiearmoede. De energierekening rees de afgelopen jaren de pan uit. De enige mensen die de energiecrisis langs zich heen zagen gaan, waren de mensen die hun huis verduurzaamd hadden. Dit zijn vaak de mensen die ruime financiële middelen hebben, terwijl de lagere inkomens het alleen maar moeilijker kregen. De NVDE pleit ervoor om de grootschalig de woningen in de armste wijken van Nederland te verduurzamen.
• De salderingsregeling. Mensen zonder zonnepanelen betalen mee aan de energierekening van mensen met zonnepanelen door de salderingsregeling. De mensen met zonnepanelen profiteren juist van deze regeling. Mensen met zonnepanelen hebben het over het algemeen breder dan mensen zonder zonnepanelen, die bijvoorbeeld in een sociale huurwoning of in een flat wonen. Een soort ‘omgekeerde Robin Hood’ dus.
• Hoe ga je om met de mensen die in de buurt van duurzame energieprojecten wonen? Over het algemeen geldt dat de mensen die in de omgeving van deze projecten wonen, hier een financiële vergoeding voor krijgen. Daarnaast streven we, via gedragscodes, ernaar om de helft van deze projecten eigendom te laten zijn van de omgeving. Dit is ook een manier om bij te dragen aan het gevoel van rechtvaardigheid in de energietransitie.
• De vervuiler betaalt. Dit principe bevordert alle vormen van verduurzaming. Tegelijkertijd treedt er een spanningsveld op als bedrijven en burgers geen handelingsperspectief hebben. Als er wel meer betaald moet worden, zonder dat er een alternatief is, voelt dit onrechtvaardig. Er kan bijvoorbeeld een tekort zijn aan vakmensen. Daarnaast moeten Nederlandse bedrijven soms concurreren met het buitenland. Als er in Nederland hogere duurzaamheidseisen gesteld worden, kan dit onrechtvaardig voelen. Het principe van ‘de vervuiler betaalt’ lijkt simpel, maar is in de werkelijkheid toch wat ingewikkelder. Het helpt om in het beleid te sturen op het aankoopmoment. Dan kun je reële alternatieven een financieel voordeel geven, of het simpelweg verplichten.
• De krapte op de elektriciteitsnetten. Bij de warmtepomp doet men een extra beroep op het elektriciteitsnet, terwijl de kosten hiervoor gesocialiseerd zijn via de tarieven van de netbeheerders. Bij een warmtenet zijn de kosten voor de buis, in plaats van de elektriciteitskabel, niet gesocialiseerd. Dit is een vorm van onrechtvaardigheid tussen de technieken, maar ook tussen de kosten die verschillende huishoudens moeten dragen.

Nynke van Uffelen promoveert aan de TU Delft op het thema energierechtvaardigheid en ontwikkelt daarvoor een raamwerk. Zie hier de presentatie van Nynke van Uffelen.

Adriaan Slob nam de deelnemers vervolgens mee in zijn beleidsonderzoek over energierechtvaardigheid dat hij met Talent voor Transitie heeft uitgevoerd. Zie hier de presentatie van Adriaan Slob. Vervolgens gaf Cor Broekhoven een toelichting op zijn ervaring bij de Number 5 foundation en Claudia Hofemann een toelichting op haar ervaring als Klimaatburgemeester van Delft.

Hier vind je een een reactie op de vragen die in de chat zijn gesteld. Op 16 mei van 15:00 -16:30 uur organiseren NVDE en Talent voor Transitie een webinar over instroom op de arbeidsmarkt. Hierover volgt later meer informatie. Zet de datum alvast in je agenda!