Vandaag publiceerden de netbeheerders hun investeringsplannen waarin zij beschrijven welke investeringen in de energie-infrastructuur zij de komende tien jaar noodzakelijk achten. De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) is onder de indruk. Netbeheerders investeren de komende jaren acht miljard euro per jaar, met name in het elektriciteitsnet. Denk hierbij aan meer dan 100.000 kilometer kabels en ruim 50.000 wijkstations. Deze investeringen zijn nodig om een betrouwbaar, betaalbaar, duurzaam energiesysteem te realiseren dat onafhankelijk is van autocratische regimes.
De investeringsplannen van de netbeheerders laten zien dat er zeer veel werk verzet wordt voor de energietransitie. Ondanks de enorme investeringen is er nog meer nodig om aan de behoefte aan transport over de elektriciteitsnetten te voldoen. Daarom vindt de NVDE het heel goed dat de netbeheerders tevens een Uitvoeringsagenda presenteren voor versnelling. Met onder andere snellere vergunningen, een wijk-voor-wijk aanpak, betere planning en prioritering, en sterke bevordering en sturing op flexibiliteit. Het doel is om dit te bespreken met alle betrokkenen en gezamenlijk die versnelling waar te maken. Voor het eerst maken de netbeheerders inzichtelijk hoe groot het gat is tussen enerzijds de gevraagde capaciteit en anderzijds de elektriciteitsinfrastructuur die de komende tien jaar kan worden gebouwd, gegeven de lange doorlooptijden voor netverzwaring en de schaarste aan menskracht en materialen. Hieruit blijkt dat ongeveer driekwart van de gevraagde energie-infrastructuur tijdig gerealiseerd kan worden.
De andere kwart moet allereerst ingevuld worden door onorthodoxe maatregelen, bijvoorbeeld het standaardiseren van vergunningverlening, het inzetten van ruimtelijke doorzettingsmacht door overheden voor energie-infrastructuur en het voorkomen van belemmeringen vanwege stikstof. Daarnaast moeten we slimmer leren omgaan met de netten, bijvoorbeeld door elektriciteit vaker te gebruiken op de dalmomenten en door onderling af te stemmen wie wanneer energie gebruikt, onder andere met energy hubs op bedrijventerreinen. Aan dit alles wordt gewerkt binnen het Landelijk Actieprogramma Netcongestie.
Lokale afstemming op regionaal niveau is essentieel om te kijken of de verwachte benodigde investeringen aansluiten bij de verwachte ontwikkeling van de overheid en de energiesector. Een goede dialoog met de belangrijkste stakeholders op lokaal niveau is hiervoor essentieel randvoorwaardelijk. Het eerdere voorstel van de NVDE om energiearmoede aan te pakken door wijk voor wijk te verduurzamen, kan bijdragen aan voorspelbaarheid van de behoefte aan verzwaring van de laagspanningsnetten.