Op 8 juni 2022 kwam het alarmerende bericht naar buiten: ‘Stroomnetwerk Limburg en Noord-Brabant vol, nieuwe bedrijven niet aangesloten’. Netbeheerder TenneT kondigde die dag aan voor het eerst een stop in te lassen voor het aansluiten van bedrijven wegens ruimtegebrek op het net. Dit komt door de snelle opkomst van duurzame technieken en ook elektrificatie aan de vraagkant.

De kwestie ligt echter genuanceerder, het stroomnet is vooral op papier vol, zoals blijkt uit berichten in de Volkskrant en van Topsector Energie. Veel capaciteit op het net wordt geclaimd voor later maar wordt momenteel nog niet gebruikt. Ook is er nog veel ruimte voor aangeslotenen die flexibeler omgaan met het net: dat wil zeggen ‘wanneer ze niet 24/7 gebruik van het elektriciteitsnet claimen.’ Er is dus nu nog veel transportcapaciteit beschikbaar als we daar flexibel mee omgaan. Netbeheerders en aangeslotenen kunnen samen stappen zetten in het beter benutten van het bestaande net. Het is daarom niet nodig om afgeschrikt te worden door de negatieve berichten rondom netcapaciteit, er zijn tal van oplossingen om verduurzamingsprojecten doorgang te laten vinden.

Een vergaarbak aan oplossingen
De verschillende netbeheerders zijn al lange tijd bezig met het zoeken en aanbieden van alternatieven voor transportschaarste. Eerder deelden zij hun oplossingsrichtingen al. Zo publiceerde Liander in april 2022 een overzicht van alternatieven bij transportschaarste. Hetzelfde had Enexis gedaan in Juli 2021. Ook is door de energiesector een factsheet ‘Opschaalbare oplossingen voor transportschaarste’ gepubliceerd. Deze factsheet gaat bijvoorbeeld in op ‘congestiemanagement’, een systeem om file op het elektriciteitsnet te voorkomen door partijen te betalen om tijdelijk af te zien van hun recht op transport. Daarnaast is er veel praktisch materiaal om met de oplossingen aan de slag te gaan zoals van Firan, die ontwikkelde een checklist voor het delen van een aansluiting met meerdere eigenaren, om zo de aansluiting zo efficiënt mogelijk te gebruiken.

Bovendien worden er steeds meer oplossingen toegevoegd zoals ‘use-it-or-loose-it’ of ‘ongegarandeerde capaciteitscontracten’ welke partijen tegen gereduceerd tarief de mogelijkheid biedt om de restcapaciteit die nog beschikbaar is op het net te benutten.

Maak gebruik van oplossingen voor betere netbenutting
De bovengenoemde oplossingen kunnen alleen succesvol worden toegepast als aangeslotenen hier gebruik van maken. Netgebruikers spelen dus een belangrijke actieve rol in het zo efficiënt mogelijk gebruiken van de energie-infrastructuur.
Kortom ga door met voorgenomen verduurzamingsprojecten maar houdt rekening met de tijdelijke schaarse netcapaciteit door flexibel te zijn. In de tussentijd wordt er door de netbeheerders uiteraard ook hard gewerkt aan het verzwaren van het elektriciteitsnet. Alleen samen komen we deze transitieperiode door en kunnen we door blijven gaan met het realiseren van hernieuwbare opwek en elektrificatie in mobiliteit, industrie, gebouwde omgeving en landbouw ten behoeve van CO₂-reductie.