De NVDE is blij met het ‘Landelijk Actieprogramma Netcongestie’ dat is gepresenteerd. Dit is een belangrijke stap waarin overheden, marktpartijen, netbeheerders en de ACM zich gezamenlijk verbinden aan concrete acties om netcongestie aan te pakken. De NVDE vindt het van groot belang dat de procedures voor netversterking worden verkort en dat het net slimmer wordt gebruikt. Er moet bij de uitwerking van de acties voldoende oog blijven voor de businesscase van duurzame productie- en elektrificatieprojecten.
“Het Landelijk Actieprogramma Netcongestie vormt een belangrijke stap voor de energietransitie met de focus op sneller uitbreiden en efficiënter gebruiken van de elektriciteitsnetten. Het komt nu aan op de uitvoering van de acties uit dit programma. De duurzame energiesector zal een actieve bijdrage leveren aan de verschillende acties. Met dit programma kunnen we het gat tussen beschikbare en benodigde netcapaciteit de komende jaren flink verkleinen”, zegt Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE). Een goed functionerend elektriciteitsnet is onmisbaar bij het toenemende belang van elektriciteit in ons energiesysteem, met een snelle groei van duurzame elektriciteitsproductie en een stijgend gebruik in bijvoorbeeld industrie, mobiliteit en woningen.
De NVDE is blij met deze coalitie, de brede hoeveelheid aan acties en een sterke programmastructuur om de voortgang van de acties te bewaken. Laten we de schouders onder dit actieprogramma zetten en de acties tot uitvoering brengen. Daarmee kan een groot deel van de partijen die in de wachtrij staan, weer voorzien worden van netcapaciteit, zeker als die partijen voldoende flexibel zijn. Dit vraagt inzet en veranderingsgezindheid van iedereen.
Sneller bouwen: scherpe acties, nu nog een tijdsnorm voor ruimtelijke procedures
Het actieprogramma geeft terecht de hoogste prioriteit aan het sneller uitbreiden van het elektriciteitsnet. Verzwaring van het elektriciteitsnet is voor veel elektrificatieprojecten de snelheidsbepalende stap, zoals blijkt uit een eerdere studie van CE Delft. In oktober deed een brede bedrijvencoalitie onder leiding van de NVDE daarom al verschillende aanbevelingen voor het verkorten van doorlooptijden.
In de uitwerking van de acties zou er volgens de NVDE een tijdsnorm van twee jaar moeten worden ingesteld voor de ruimtelijke procedures (voortraject en vergunningverlening) om nog een substantiële bijdrage te kunnen leveren aan de klimaatdoelen van 2030. De tijd van uitgebreid praten is voorbij. Daarom moet er een sanctie gezet worden op het niet halen van deze termijn door het bevoegd gezag of moet de vergunning automatisch verstrekt worden na het verstrijken van de termijn.
Efficiënter netgebruik faciliteren met behoud van business case
Naast het uitbreiden van het net is het belangrijk om de ruimte die er is zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Eerder hebben netbeheerders hier al meerdere oplossingen voor op een rijtje gezet. Het actieprogramma zet vooral in op het vergroten van flexibele capaciteit. De focus ligt hierbij op de mogelijkheden binnen de huidige kaders zoals ‘spitsmijden’ (congestiemanagement). Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar meer ingrijpende wijzigingen. Beide zijn volgens de NVDE nodig om structureel slimmer om te gaan met de netten die er liggen.
De NVDE benadrukt wel dat oplossingen voor efficiënter netgebruik niet ten koste mogen gaan van de businesscase voor duurzame projecten. Oplossingen daarvoor kunnen ook buiten de nettarieven liggen, bijvoorbeeld bij belasting, normering of subsidie. Daarnaast hebben netgebruikers voldoende informatie en mogelijkheden nodig om deel te nemen aan oplossingen zoals ‘spitsmijden’, iets waar het actieprogramma ook speciale aandacht aan besteedt. Kleinere en nieuwere spelers verdienen daarbij extra aandacht.
Belangrijk dat overheid, markt, netbeheerder en ACM de handen ineenslaan
Begin dit jaar riep het ‘Actieteam netcapaciteit’ het kabinet al op om gezamenlijk de huidige knelpunten op het elektriciteitsnet aan te pakken. Dit is slagvaardig opgepakt door het initiatief van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor dit actieprogramma. Belangrijk hierbij is ook de betrokkenheid van de Autoriteit Consument en Markt (ACM), omdat veel oplossingen passen bij de regulering waar de ACM verantwoordelijk voor is.