Interview met Frans Rooijers, directeur CE Delft
Deze week stond gas centraal in het nieuws. Stedin en andere netbeheerders pleiten voor nieuwbouw zonder gasaansluiting en minister Kamp wil gemeenten meer vrijheid geven om te experimenteren met alternatieven. Gaat de overstap van aardgas nu echt vorm krijgen? We vroegen het Frans Rooijers, directeur CE Delft en bestuurslid van de NVDE.
Als directeur CE Delft hou je je bezig met structurele veranderingen op de energiemarkt.
Hoe ben je begonnen?
“Ik werk al veertig jaar op het gebied van energiebesparing en de energievoorziening. Na mijn opleiding elektriciteitsvoorziening aan de TU-Delft heb ik daarna in de praktijk veel geleerd over de milieuaspecten rond energievoorziening. Ik ben begonnen in de hoek van de anti-kernenergie, maar maakte snel de overstap naar de hoek van ‘hoe dan wel?’. Ik heb onder meer gewerkt als energiecoördinator bij de gemeente Velzen voordat ik 1990 bij CE Delft ben gaan werken. In 1999 werd ik directeur. Met veel plezier geef ik leiding aan een groep professionals.”
Ben je zelf ook nog inhoudelijk bezig?
“Ja. Een van de dingen waar ik zelf bij betrokken ben is het onderzoek ‘Klimaatneutrale gebouwde omgeving 2050’, dat we twee jaar geleden in opdracht van GasTerra hebben gedaan. Daarin hebben we gekeken naar klimaatneutraal verwarmen. Hoe doe je dat? Wij hebben onder meer gekeken naar wat de goedkoopste oplossingen zijn om actief de stap naar klimaatneutraal te maken.”
Deze week is het gebruik van aardgas in woningen weer erg in het nieuws geweest. Gaat die overstap naar klimaatneutraler verwarmen nu echt gebeuren?
“De reactie van minister Kamp is nog erg voorzichtig. In Nederland staan meer dan zeven miljoen woningen. 90 procent van deze woningen wordt verwarmd met aardgas, terwijl ze de komende twintig jaar klimaatneutraal moeten worden. We moeten dus heel hard aan de slag.”
Wat moeten we doen om van het gas af te komen?
“In ieder geval geen gasaansluitingen meer in nieuwbouwwoningen. Dat is gewoon absurd. Naar mijn idee is het belangrijk dat we nu in tien tot vijftien jaar tijd moeten zorgen dat we het aardgas vervangen voor groen gas. Daarmee verlaag je de CO2-uitstoot enorm. Het is echter wel fors duurder dan aardgas. Dat is een positieve stimulans voor andere alternatieven dan gas. Die worden dan aantrekkelijker. Als je de overstap niet maakt naar groen gas, blijft aardgas het goedkoopst en blijf je weerstand houden tegen alternatieven. Als je wel de overstap maakt legt je de lat hoger. Andere oplossingen worden goedkoper, en je zult zien dat er allerlei lokale initiatieven ontstaan, bijvoorbeeld met warmtepompen en bioketels. Dat is nu nog geen issue, want aardgas is te goedkoop. “
Je moet dus in feite de kracht van de markt gebruiken?
“Ja, Een andere route kan zijn om de energiebelasting op aardgas te verhogen en het zo duurder te maken en alternatieven aantrekkelijker. Vanuit de NVDE opteer ik voor de groen gas route. Er is nog veel potentie voor groen gas, bijvoorbeeld vanuit mestvergisting.”
Wat zijn de beste alternatieven voor gas eigenlijk?
“Er zijn er heleboel te bedenken. Ik denk als eerste aan geothermie. Daar zijn nu de eerste grote projecten succesvol gerealiseerd. Ook Warmte/Koude Opslag (WKO) is een belangrijk alternatief voor woningen en grote gebouwen. Daarnaast kunnen warmtepompen een belangrijke vervanger zijn voor gas. Vooral de hybride pompen zijn goed te combineren met HR-ketels en groen gas, en zorgen zo voor minder problemen met verzwaring van het elektriciteitsnet. Individuele elektrische warmtepompen spelen een veel kleinere rol. Ook is er nog restwarmte. Fabrieken die energie verbruiken kunnen dat leveren. Dat kan bijvoorbeeld goed werken in het Rijnmondgebied. Kortom, het is een palet aan mogelijkheden, die worden bepaald door lokale omstandigheden.”
Maar we moeten nu dus gas geven als we die overstap willen maken?
“Ja. De minister wil het vooral in experimenten gieten maar we moeten juist een actieplan hebben voor de komende vijftien jaar om de overstap te maken en van het gas af te komen. We hebben het grapje al eerder gedaan in de jaren ’60 van de vorige eeuw. Toen zijn we ook in tien jaar tijd afgestapt van kolen en olie om alle huishoudens aan het gas te krijgen. Daar was de nodige voorlichting en subsidie voor om het aantrekkelijk te maken. Dat zouden we nu ook moeten doen. Het enige moeilijke is dat we nu alleen geen goedkoper alternatief hebben dan destijds met aardgas. Maar alleen met experimenten kom je er niet, zeker niet in 15 jaar. Het is niet een kwestie van techniek en economie, het is een kwestie van willen.”
Dit is het derde interview in de serie NVDE-bestuursleden aan het woord. We interviewden eerder Teun Bokhoven en Hans Timmers.