Politiek is weleens saaier geweest. ‘Gelukkig het land met saaie politiek’ zei Frits Bolkestein in de tijd dat economische voorspoed en Paarse consensus regeerden. ‘Hier gaat de heer Melkert toch wat kort door de bocht’ gold toen als een pittige uitspraak.
Those days are gone. Politiek is drama geworden. Het wel en wee van de Underwoods in House of Cards heeft me heel wat avonden van de straat gehouden. De nieuwe Franse Netflix-serie Marseille doet het op z’n Frans. En in Nederland gaf de tv-serie De Fractie een kijkje in zowel het politieke leven als het liefdesleven van politici.
De echte politiek is niet veel saaier. Je kunt veel zeggen van Trump of Wilders maar niet dat ze saai zijn. Politiek is persoonlijk geworden en het persoonlijke politiek. Privéleven, politiek drama en de echte politiek lopen naadloos in elkaar over. Bijvoorbeeld Jesse Klaver of de nieuwe burgemeester van Londen, Sadiq Khan, maakt van zijn levensverhaal ook zijn politieke verhaal.
Voorspelbaar is de politiek allerminst. Niemand nam de kansen van Trump serieus – net zoals bij eerdere politieke nieuwkomers in Nederland het geval was. Ondertussen kunnen politici wekelijks zo vijf zetels winnen of verliezen. Denk bijvoorbeeld aan de razendsnelle opkomst van Diederik Samsom bij de laatste verkiezingen.
De peilingen kunnen dus zo achterhaald zijn. Toch is er wel een trend: versnippering. In de jaren ’90 waren er links van GroenLinks twee zetels en rechts van de VVD één. Nu zijn daar tientallen zetels. Twee partijen waren lang voldoende voor een solide meerderheid in 1e en 2e Kamer – in de huidige peiling zijn daar vijf partijen voor nodig. En een meerderheid in de tweede kamer zonder meerderheid in de eerste kamer kan weleens ‘het nieuwe normaal’ worden.
Waar brengt dit de vanouds sterk op inhoud gerichte wereld van de energietransitie? Misschien wel in een spilpositie. Waar politieke meerderheden steeds moeilijker worden, kunnen maatschappelijke meerderheden steeds zwaarder gaan wegen. Wanneer we er dus in slagen om het eens te worden met velen, is de kans groot dat politici daar dankbaar gebruik van zullen maken.
Ondertussen kunnen we de wereld van het drama niet negeren. Besluitvorming is niet alleen ratio maar ook veel emotie. De energietransitie gaat niet alleen over dingen maar vooral over mensen. Saai zal de politiek niet snel worden, saai zal ook de energietransitie niet zijn. Een vleugje positief drama zie ik binnen de NVDE graag ontstaan.
Olof van der Gaag
Ps nu de verkiezingen naderen, laten we ons natuurlijk niet onbetuigd. Zie hier onze bijdrage voor de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen.