Als Raoul Boucke namens D66 in de Tweede Kamer komt, is een extra prijs op vervuiling zijn eerste prioriteit. De Nederlandse overheid moet zich niet langer verschuilen achter de Europese Unie en zelf de stappen zetten om een duurzame koploper te worden. “Vervuilen moét duurder worden en duurzaamheid goedkoper,” zegt Boucke, “want uiteindelijk moeten we iedereen meekrijgen.” De scheikundig technicus en EU-deskundige wil de ‘groene revolutie’ voortzetten die D66 naar zijn zeggen in het huidige kabinet begon. “Ik geloof heel sterk in de samenwerking tussen overheid, industrie en energiesector. De overheid moet een sterke regierol pakken. De energietransitie is een enorme opgave, maar we kunnen dit.”
U zei in het NVDE-verkiezingsdebat voor de EU in 2019 dat u optimistisch bent over het halen van onze klimaatdoelen. Waarop is dat optimisme gestoeld?
“Ik ben van nature een lange termijn-optimist. Tijdens mijn studie in scheikundige technologie aan de TU in Delft heb ik geleerd dat innovatie altijd nieuwe mogelijkheden biedt. Of het nu gaat om technologie op land, zee of in de lucht, innovatie gaat altijd sneller dan we denken. Veertien jaar geleden, toen ik in Brussel werkte aan Europees klimaatbeleid, was er nog weinig mogelijk. Sindsdien hebben we enorme stappen gezet, grotendeels door baanbrekende innovaties zoals de elektrische auto.”
Maar kunnen we het ons wel veroorloven om opnieuw veertien jaar te wachten tot de volgende grote innovaties ons komen redden?
“Onze ambitie is vandaag de dag al heel duidelijk: we weten wat er moet gebeuren en op welke termijn. Vanuit het kabinet heeft D66 er in de afgelopen vier jaar voor gezorgd dat de klimaatagenda gezet is. Zonder D66 was dit kabinet niet zo groen geweest. Het Klimaatakkoord zorgt al voor een duidelijk reductie aan broeikasgassen, maar het is belangrijk om extra stappen te zetten. De overheid moet hierin de leiding nemen. Een prijs op vervuiling is een must en Nederland moet hierin het voortouw nemen. Ook het stimuleren van innovatie is belangrijk. Daar hoort ook geld bij. Ik wil inzetten op groen ondernemerschap. De Nederlandse industrie moet nu ook aan de bak, want zonder hen krijgen we de consument niet mee.”
Waarom wilt u de Tweede Kamer in? Wat wilt u er voor elkaar krijgen?
“Toen ik in 1993 vanuit Suriname naar Nederland kwam, werd ik overspoeld door het optimisme. In Suriname werkten mijn ouders beiden in de aluminiumsector en ik zag als kind wat dit met de natuur deed. Dit was voor mij een sterke drive om tijdens mijn studie met duurzaamheid aan de slag te gaan. Hier in Nederland, specifiek aan de TU in Delft, ging er een wereld voor me open!
Sinds mijn studie ben ik zowel in Europa als in Nederland nauw betrokken geweest bij klimaatbeleid. In Nederland heb ik kunnen zien hoe D66 een ‘groene revolutie’ is gestart. Met hart en ziel wil ik nu de Kamer in om die groene revolutie voort te zetten. Ik wil er persoonlijk aan bijdragen dat iedereen in Nederland uiteindelijk kan én wil bijdragen aan een duurzaam Nederland.”
Zal er naast corona nog wel ruimte zijn voor andere onderwerpen in de politieke campagne?
“Ik begrijp heel goed dat corona het gesprek van de dag is, want het houdt onze levens op ongekende manier in de greep. We moeten ons alleen beseffen dat er ook een andere crisis gaande is, die misschien sluipender, maar wel véél groter is. Het is uiterst belangrijk dat we aandacht hebben voor wat we ná de coronacrisis gaan doen aan de klimaatcrisis. D66 staat voor groen herstel. Het gaat over onze toekomst.”
Wat moet er extra gebeuren om D66’s ambitieuze klimaatdoel van 60 procent CO2-reductie in 2030 te halen?
“Een reductie van 60 procent is ambitieus, daarom blijf ik hameren op een prijs op vervuiling. Dat is echt nodig. Via het EU Emissions Trading System (ETS; emissiehandelsysteem), waar ik zelf ook aan heb meegewerkt, is de CO2-prijs al flink gestegen. Toen ik er in 2013 aan werkte, was de CO2-prijs twee euro per ton. Dat is bijna nul. Nu zitten we al op een veelvoud daarvan. We hebben alleen een nog aanzienlijk hogere prijs nodig om onze doelen te behalen. In de ideale wereld konden we deze prijs of Europees of zelfs mondiaal niveau afstemmen, maar dat kan nu niet. Nederland moet het voortouw nemen en zelf een extra prijs rekenen voor de uitstoot van broeikasgassen. Om uit je stoel te komen, moet je het in de portemonnee voelen.”
U werkte in Brussel aan strengere emissienormen voor auto’s. Wat moet er de komende jaren nog gebeuren op dit terrein?
“De uitdaging is tweezijdig. Aan de kant van de industrie zijn de afgelopen jaren al veel afspraken gemaakt. Het is nu vooral belangrijk deze verder aan te scherpen en om nauw te controleren dat deze nageleefd worden. Aan de kant van de consument moeten we er vooral voor zorgen dat mensen de omschakeling naar elektrisch kunnen maken. Dat betekent niet alleen de verkoop van nieuwe auto’s stimuleren, maar ook de groei van occasionmarkten. De subsidies voor elektrisch rijden zijn nu te snel op, dus we moeten daar meer geld voor vrijmaken en ons meer gaan focussen op elektrische auto’s die in de basis al betaalbaar zijn.”
Hoe zorgen we dat emissieloos vervoer (auto’s, vrachtauto’s, binnenvaartschepen) zo snel mogelijk de norm is?
“D66 is al jarenlang druk bezig met de stimulering van emissieloos vrachtverkeer. We willen niet alleen een extra beprijzing van vrachtauto’s op nationaal niveau, maar ook een strengere normering op Europees niveau. Er is nog heel veel mogelijk op het gebied van elektrificatie en zuiniger rijden.”
Op 16 februari is het Green Energy Day, de dag dat de duurzame energie voor dit jaar op is (als we alles achter elkaar zouden gebruiken). Wat vindt u ervan dat Green Energy Day in 2021 op 16 februari valt?
“Green Energy Day is een ongelofelijk goed initiatief, omdat het ons met de neus op de feiten drukt. Het is een initiatief dat heel slim werkt aan het creëren van bewustwording. Dat de dag al op 16 februari valt is ontzettend spijtig, maar het motiveert mij juist om er de komende jaren flink de schouders onder te zetten.”
Wat vindt u van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE)?
“De NVDE timmert ontzettend goed aan de weg. We zitten nu in de fase van ‘alle hens aan dek’. De NVDE is super van de inhoud. Dat is goed. En we kunnen niet zonder jullie. Ik waardeer dat de NVDE aan de ene kant inhoudelijk zo sterk is, maar aan de andere kant ook werkt aan bewustwording via bijvoorbeeld de Green Energy Day. Het is belangrijk om een groot publiek te bereiken. Politiek is dingen plat slaan, denkt men vaak, maar de politiek moet grote issues juist begrijpelijk en tastbaar maken. De NVDE helpt daarbij. Mijn tip: ga vooral zo door!”
Wat vindt u van de nieuwe Europese Green Deal?
“Ik vind het goed dat Europa ambitie toont. Als lidstaat zou Nederland deze ambitie ook echt moeten ondersteunen en zich er niet achter moeten verschuilen. Ik geloof in koplopers en in niét wachten op Europa.”
De helft van het Nederlandse energieverbruik is toe te rekenen aan warmtevoorziening, maar het tempo van verduurzaming van warmte moet omhoog. We hebben de komende jaren alle bronnen nodig, zegt ook PBL. D66 wil zo snel mogelijk stoppen met biomassa voor warmte. Is dat wel haalbaar?
“Wat ons betreft zoeken we toch naar manieren om de inzet van biomassa af te bouwen. Er zijn andere energiebronnen die minder discussie oproepen. Isolatie is altijd de eerste stap. Denk daarnaast aan echt schone warmtetechnieken, zoals aardwarmte, warmtepompen, warmte uit oppervlakte- en afvalwater. Ik ben er optimistisch over dat dit een betere optie biedt zodat we de biomassa kunnen benutten in de sectoren waar het het hardst nodig is.”
De verduurzaming van woningen zorgt voor veel klimaatwinst én meer groene banen. Maar hoe zorgen we dat iedereen zijn of haar huis kan verduurzamen?
“Uiteindelijk willen we dat alle woningen in Nederland verduurzaamd kunnen worden. We doen al een hoop via de ISDE-regeling, maar daarnaast kan de overheid ook nog slimmer samenwerken met corporaties. Het is soms nog een monsteropgave. Ik ben op het moment zelf bezig met het verduurzamen van mijn woning, dus ik heb nu veel praktijkervaring op dit vlak! Zo liep ik er zelf tegenaan dat energielabels vaak niet duidelijk zijn, waardoor je geen duidelijk overzicht hebt van het energieverbruik van je woning.”
Hoe wilt u het vestigingsklimaat voor duurzame bedrijven verbeteren, van startups tot grote (energie)bedrijven?
“Nederland heeft al een goed vestigingsklimaat, dus daar maak ik me niet veel zorgen over. Om aantrekkelijk te zijn voor duurzame bedrijven, moeten we als land veel tijd en energie (ha!) steken in de energietransitie. Hoe verder we zijn, hoe meer duurzame bedrijven we zullen aantrekken. Daarnaast hebben ook bedrijven een grote rol. Als de huidige Nederlandse bedrijven snel verduurzamen, zullen zij vanzelf andere bedrijven aantrekken, die met hen willen samenwerken. Nederlandse bedrijven moeten dus laten zien hoe aantrekkelijk zij zijn als duurzame samenwerkingspartner. Zo liet Tata steel zien wat er helaas gebeurt als je niet snel genoeg verduurzaamt: dan ben je niet meer aantrekkelijk. Hierdoor staan banen van mensen op de tocht.”
Op welke manier wilt u werk maken van groen herstel van onze economie en de kansen van de groene economie en groene banen pakken?
“We hebben straks het Nationale Groeifonds. Hiermee kunnen we grote bedrijven ondersteunen, maar dit moet hand in hand gaan met verduurzamingseisen. De opgave van herstel is gigantisch. Dit onderwerp valt niet direct binnen mijn terrein, maar ik ben sowieso vóór het investeren in de energieinfrastructuur en duurzame investeringsprogramma’s. Nederland is een brandstofland. Laten we die kennis gebruiken en de infrastructuur geschikt maken voor groene waterstof.”
Hoe duurzaam woont en reist u zelf?
“Ik ben zelf thuis ermee bezig. Ik zou het liefst gasloos worden, maar dat gaat nu nog niet lukken. Ik doe alles eraan om ons verbruik zo laag mogelijk te krijgen, door HR++ glas, dak- en gevelisolatie en zonnepanelen. Ik heb ook gemerkt dat inzicht belangrijk is. Sinds ik weet hoeveel apparaten en lampen verbruiken, is het makkelijker om mijn gedrag aan te passen. Daar kunnen we in het beleid nog een slag in maken.”