Conclusie NVDE uit onderzoek Aurora
Duurzame warmte, hernieuwbaar gas en elektrificatie zijn van groot belang voor de energietransitie maar scoren slecht bij de afgelopen SDE++ subsidierondes. De NVDE bepleit een budget van 12 miljard euro in de ronde van 2022 om ook deze technieken een goede kans te geven. “Dat is noodzakelijk voor de klimaatdoelen van 2030. Juist de verduurzaming van onze warmtevraag heeft een versnelling nodig. Bovendien vervangen deze technieken direct het gebruik van aardgas,” zegt Olof van der Gaag, voorzitter Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE).
De NVDE heeft opdracht gegeven aan onderzoeksbureau Aurora om uit te rekenen welk budget nodig is om ook duurzame warmte, hernieuwbaar gas en elektrificatie een goede kans te geven in 2022. Alle technieken zijn nodig om de hoge klimaatdoelen van het nieuwe kabinet te halen. Haast is geboden want het kost veel tijd om de projecten ook uit te realiseren. Daarom is deze SDE-ronde van groot belang om voldoende projecten te laten draaien in 2030.
De SDE-ronde van 2021 had een budget van 5 miljard euro. Er zijn projecten ingediend voor 12 miljard euro. De subsidie gaat daardoor vooral naar CO2-opslag, zonne-energie en enige restwarmte. Vrijwel alle vormen van duurzame warmte (geothermie, aquathermie, zonthermie, bioketels), elektrificatie (warmtepompen, elektroboilers), duurzaam gas (groen, waterstof) sneuvelden de afgelopen twee jaar in de SDE-regeling. Daarmee gaan veel mogelijkheden voor CO2-reductie verloren, terwijl we die zo hard nodig hebben om onze klimaatdoelen te halen.
Aurora: duurzame warmte, hernieuwbaar gas en elektrificatie sneuvelen bij te krap budget
Aurora beschrijft hun verwachtingen voor de SDE++-ronde die dit jaar in juni open gaat. In het middelste scenario komen vrijwel alle technieken aan bod bij een SDE++ budget van 12 miljard euro. Hoe lager het budget, hoe meer technieken afvallen. Duurzame bronnen voor bijvoorbeeld warmtenetten vallen naar verwachting als eerste af. In het scenario met een hoge schatting van de aanvragen, drukt vooral CO2-opslag veel warmtetechnieken uit het subsidiebootje, net als projecten voor waterstof en groen gas. Zeker bij een budget onder de 12 miljard blijft daar dan opnieuw weinig van over.
Gezien de huidige gascrisis is het opvallend dat juist de technologieën die direct aardgas vervangen, sneuvelen als het budget te beperkt is. Bij CO2-opslag of -gebruik is er vaak nog steeds aardgas nodig. Dit is een extra reden om te zorgen dat die duurzame vervangers van aardgas wel aan bod komen.
NVDE: zet ‘werkpaard van energietransitie’ ook in voor warmte dit jaar
De kans op veel aanvragen is volgens de NVDE reëel, gezien alle druk die er terecht op bedrijven staat om te verduurzamen. ‘Technieken om aardgas te vervangen door duurzame warmte en hernieuwbaar gas zijn keihard nodig, voor de energietransitie en om minder afhankelijk te zijn van het gas uit het buitenland,’ zegt Olof van der Gaag. ‘De SDE++ is het werkpaard van de energietransitie en de ronde van 2022 is cruciaal om tijdig een groot aantal projecten van de grond te krijgen.’
De overheid denkt al na over aparte budgetten in de SDE++ voor de verschillende categorieën. De NVDE vindt dat een goede, structurele oplossing nodig is om te borgen dat alle benodigde technieken aan bod komen. Helaas is dat in 2022 nog niet mogelijk. Daarom is de enige oplossing: zorg dragen voor een ruim budget.
“Er is voorlopig niet zoiets als ‘teveel CO2 -reductie’; dit is het moment voor de nieuwe minister Jetten om alles uit de kast te halen”, aldus Van der Gaag. “Bovendien zal door de hoge energieprijzen en ETS-prijzen maar een deel van het geld daadwerkelijk worden uitgekeerd.” De SDE++ vult het gat tussen kostprijs en marktprijs en is daardoor feitelijk een soort garantieregeling. Op dit moment wordt er nauwelijks betaald uit de SDE-pot, en biedt de regeling alleen die garantie voor als de energieprijzen weer een keer inzakken.
Reservering was in 2021 opmerkelijk laag
In 2021 was het budget voor de SDE++ opmerkelijk laag (5 miljard). In eerdere jaren lag dit hoger: 9 miljard in 2016, 12 miljard in 2017, 12 miljard in 2018, 10 miljard in 2019 en 9 miljard in 2020.
Aurora Energy Research: Outlook on SDE++ 2022: what can be expected from the upcoming round (feb 2022)